WhatsApp
Yükleniyor...

Script Nedir? Script Türleri Nelerdir?

Yazılarımız ve Makalelerimiz.

Anasayfa Blog Script Nedir? Script Türleri Nelerdir?
23 Mart 2022, 22:47 0 Yorum 345 Okuma

Bilgisayarlar kendi aralarında onlar amacıyla tespit edilen dil ile konuşurlar. Bu dil her işletim sisteminde ve her vasıtada değişik olabiliyor. Bilgisayar içerisinde yüksek sayıda vasıta dili bulunuyor. Her dil kendi içersinde bir tertip bir mantık çerçevesi ile oluşturulmuş ve kendi içersinde komutlar ve kodlar vasıtası ile yönetilebiliyor. İşte bu vasıta dilleri ve kod tertiplerinin her biri script olarak adlandırılır.

Esasında el makalesi manasına gelen “Script” sözcüksi, dijital evrende pc ve vasıtalama dilleri içersinde betik diller amacıyla sarfedilen genel bir ifade. Bu makaleda “Script Nedir?” ve “Script Türleri Nelerdir?” ile alakalı bilgilendirme yapacağız.

Script Nedir?
Herhangi bir vasıtalama dili ile oluşturulmuş ve içersinde detaylı hedefe hizmet etmek üzere oluşturulmuş çoğu kod dizisi sahip olan hazır kod bloklarına script denir. Her vasıtalama dili, kendi içersinde bu kod ve komut dizinlerini rahatça kullanabileceğiniz sözcük işleme vasıtaları da bulunmaktadır. Bu vasıtalar kod dizinlerini yazarken otomatik tamamlama yaparak hem hata yapmanızın önüne geçer hem de işlerinizi basitlaştırır.

Web tabanlı da kullanılabilen bu script kaynakları kendi içersinde değişik mantık süreçlerini işleterek değişik amaçlarla vasıtalar ve dijital süreçler oluşturulmasına yardımcı olur.

Web sitesi geliştirirken sarfedilen bir script ile pc oyunu meydana getirmek amacıyla sarfedilen script natural olarak birbirlerinden değişikdır. Ancak aynı neticesi alabilmek amacıyla değişik değişik scriptler de kullanılabiliyor. Bunun yanısıra birtakım kabiliyetler yalnızca belirli scriptler aracılığı ile oluşturulabiliyor.

Biryüksek script çeşitleri ve buna bağlı kod depoları, internet üstünde detaylı platformlarda (Github, Stackoverflow) vasıtacılar doğrulusunda düşük fiyat ya da ücretli bir şekilde paylaşılabiliyor.

Bu sayede paylaşılan bu hazır kod kümelerinı yeniden yeniden yazmanıza lazım kalmıyor. Bu hadise biraz da çoğu şarkı amacıyla ortak sarfedilen gitar akorlarına benzetilebilir. Bu akor parçalarından değişik değişik melodiler ve şarkılar meydana getirmek olası bulunduğu gibi bu hazır script kod kümeleri ile vasıtaların belli kısımları basitçe oluşturulabiliyor.

Script Kullanmanın Avantaj ve Dezavantajları
Script Kullanmanın Avantajları;

Scriptler genellikle Open Source (Açık Kaynak Kodlu) olması namacıylaiyle kodların görüntülenmesi ve tertiplenmesine imkân sunar.
Komut dosyasının (Script) genellikle derlenmesi lazımmez fakat lazım görülürse planlama olanağı da vardır.
Öğrenmesi ve yazması basitdır.
Farklı işletim sistemleri arasında kullanım basitliği ve olanağı vardır.
Bir vasıta ilerletmek genellikle uzun süreler lazımtirir fakat scriptler vasıtası ile bunu meydana getirmek hazır kod dizinleri vasıtası ile olabildiğince basitdır.
Script Kullanmanın Dezavantajları;

Hazır Script kodlar kimi vakit derlenmiş bir vasıtadan daha yavaş çalışabilir.
Script kullanabilmek amacıyla bir derleme vasıtaına lazımsinim vardır.
Script yapan ve imal edilen kodların başka biri doğrulusunda kullanmasını istemeyen şirketler amacıyla Open Source kullanmak sorun yaratabilir.

Script Türleri Nelerdir?
Scriptler, hazır komut setleri olarak karşımıza çıkıyor ve değişik türde sarfedilen çoğu script mevcut. İsterseniz başlıklar olarak script çeşitlerine giriş yapalım.

JavaScript (.js)
Kendi içersinde de çoğu detaylı türü olan JavaScript kodları şu anda vasıtacıların en yüksek tercih ettiği script çeşitlerindendir. Bu scriptler, kütüphaneler şeklinde çoğu platformda yayınlanıyor.

Özellikle internet sitelerinin akışında üç ebatlı görüntüler meydana getirmek harita organizasyonu gerçekleştirmek ses ve video kabiliyetleri ile alakalı planlamaler JavaScript kullanılarak rahatlıkla gerçekleştirilebiliyor.

Veritabanı idaresi, formlar, makale tipleri, grafikler ve veri görselleştirme ile kullanıcı arayüz ve bileşenleri JavaScript kullanılarak gerçekleştirilebilen işlemlerdir.

Daha önceleri yalnızca front-end işlemlerinde sarfedilen JavaScript, bundan sonra hem frontend hem de back-end işlemlerinde kullanmak olası duruma geldi.

Node.js, React.js, jQuery tanınmış JavaScript çeşitleri olarak karşımıza çıkıyor.

PHP Script
Webmaster arkadaşların en sık kullandığı script PHP scriptidir. Esasında C tabanlı bir vasıta dilidir. PHP (Hypertext Preprocessor) Üstünmakale Önişlemcisi olarak tanımlansa da aslen Personal Home Page, yani Kişisel Ana Sayfa idaresi amacıyla oluşturulmuştur. PHP, sunucu doğrultusunda çalışan yüksek geniş kullanım kısmı olan bir betik dilidir. Wikipedia’nın ifade ettiğine göre 244 milyondan çok internet sitesi PHP ile çalışmaktadır.

PHP kodları, Web server ile yorumlanarak internet sayfasının oluşturulmasını sağlar.

Özgür bir vasıta olan PHP düşük fiyat bir şekilde yüklenip kullanılabiliyor.

Web sitesinin sunucu ile arasındaki iletişimi ve bunun yanısıra örnek olarak alış veriş sitesinde tespit edilen alış veriş sepetinin idaresi de gene bu sistemle oluşturulabiliyor.

Apple Script
Apple şirketi doğrulusunda tasarlanan bir scripttir. MacOS işletim sistemlerinde kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Bu script vasıtası ile kullanıcılar otomatik ve yenidenlı birtakım görevleri basitçe gerçekleştirebilirler. Kullanıcıların basitçe kullanabilmesi amacıyla komutları ezberlenmesi basit sözcüklerden oluşmaktadır.

Örneğin: display diyalog “ Niobe hosting olarak %91 müşteri memnuniyet seviyesi ile Türkiye’nin en yüksek beğenilen hosting firmaları arasında yer alıyoruz.” komut dizisi ibaresini oluşturup çalıştırdığınız vakit tırnak içersinde yazdığımız metin ekrana makale olarak gelecektir.

Applescript, betik yeteneklerinin Unix Shell araçlarıyla eş güdümlü sunuyor. Dosya dönüştürme değiştirme veritabanı ve başka birtakım vasıtalar yanısıra otomatik iş akışı üretmek amacıyla kullanmak olası.

Visual Basic Script (.vbs)
Visual basic vasıtalama dilinin kullanıldığı script çeşididir. Microsoft Visual Basic vasıtalama dili aktif sarfedilen vasıtalama dillerinden biridir. Visual Basic Script genellikle vasıtalara görsellik kazandırmak amacıyla kullanılmaktadır. Microsoft doğrulusunda tasarlanmış olan bu script türü ilaveten istemci ve sunucu doğrultusunda da çalıştırılabilen bir dildir. ASP ile yapılan sayfalarda bu script türü kullanılmaktadır.

Shell Script
İşletim sistemleri arasındaki işlemlerde sarfedilen bir script türüdür. Daha yüksek Linux işletim sistemlerinde kullanılmaktadır. Shell İngilizce Kabuk manasına gelen bir tabirdir ve işletim tertipeğinin bu özel evresinde çalışmak üzere sarfedilen bir script ve komut çeşidine Shell Script denir.

Batch Files (.bat)
Genelde Windows sürümlerinde sarfedilen bu script türü, DOS ortamlarında da kullanılmaktadır. Bat dosyaları toplu iş dosyaları olarak da bilinmektedir. Belli sırada yapılması dilenen işlerin araya girmek edilmeden kendi kendine yapılmasının önünü açar.

Command Files (.cmd)
Bat ile derhal derhal aynı olan “.cmd” dosyaları da Windows NT ile tasarlanmıştir. Windows NT ve DOS içerisinde açılabilmektedir. Komut dosyası olarak da ifade edilebiliyor. Command files “.bat” dosyaları gibi sıra ile yapılan toplu iş dosyaları olarak tanımlanabilir. Düz metin olarak kaydedilirse metin planlama ve işleme vasıtaları ile açılıp tertiplenebilmektedir.

Nulled Script
İnternette her vasıta ya da script ücretli değil fakat birtakım yüksek kullanımı basit olanları sahipleri doğrulusunda ürün anahtarılanıp ürün anahtarı ücreti karşılığında kullanıma sunuluyor. Arada sırada bu ürün anahtarı koruması başkaleri doğrulusunda kaldırılıp korsan şekilde kullanım yapılabiliyor. İşte bu şekilde ürün anahtarılı scriptlerin ürün anahtarı koruması kırılarak kullanılmasına Nulled Script deniyor. Esasında bir script türü olmasa da bunlara ürün anahtarısız scriptlerin genel adı denebilir.

Lisanssız vasıta kullanmak her vakit emniyet sorunlarına namacıyla olabilir bu yüzden bu tür bir tekniği kullanmanızı tavsiye etmiyoruz. Hem de ürün anahtarısız kullanım gerçekleştirmek o vasıtaı ilerleten bireylerin emeğini hiçe saymak manasına da gelmektedir.

mIRC Script
mIRC (Mardam Khalid Bey Internet Relay Chat) sohbet vasıtalarının atası olarak tanınan ve 90lı senesinin neticesinda olabildiğince tanınmış olan mIRC amacıyla oluşturulmuş script türüdür. Yalnızca bu vasıtada kullanılmaktadır. mIRC vasıtaı, IRC sohbet odalarını sahibi olan sunuculara bağlanmak üzere sarfedilen bir sohbet vasıtaıdır.

CGI Script
CGI açılımı Common Gateway Interface’dir. Web tabanlı servislerin uzaktan yönetilebilmesi ve vasıtalar arasında bağlantı oluşturabilmesi hedefiyle sarfedilen bir script türüdür. Web sunucuları ve bunların dışındaki vasıtalar ile iletişim ve ortak çalışma platformu meydana getirmek bu sayede olası olmaktadır. CGI Script genel olarak Webin statik yapısını hareketli ve iletişimli duruma getirebilmek amacıyla kullanılmaktadır. İnternet ortamlarındaki derhal derhal tüm kullanıcı arayüzleri CGI standardı ile oluşturuluyor. Kullanıcılar internet sitelerinde tespit edilen ve sunucu pcları üstünde vasıtalar ve vasıtaları CGI vasıtası ile kullanabilmektedir.

Okuyucu Yorumları

0 Yorum